ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Χριστούιννα προυτούιννα, πρώτη γιουρτή του χρόνου,
Ιβγάτι για να μάθιτι τώρα Χριστός γιννιώτι.
Γιννιώτι κι αναθρέφιτι στου μέλι κι στου γάλα,
Του μέλ'του τρών' οι άρχοντις του γάλα οι αφεντάδις
Κι τα κιργιά σταλάματα στουν Άγιου Κουσταντίνου.
Αφηγητής: Θόδωρος Κορκόβελος, χρον. γεν. 1892, τόπος γεν. Νεραιδοχώρι, ημερ. αφήγ. Απρίλιος 1980, γραμ. γν. αγράμματος, χρον. θανάτου 1981
Κόλιντρα, μέλιντρα, δώ'μ' θειά την κ'λούρα, να πάου παραπέρα,
έχασα την κάλτσα μου να βρώ την καλτσουδέτα.
Αφηγητής: Θόδωρος Κορκόβελος
Για όσους δεν δίνουν τίποτα σ' αυτούς που τραγουδουν:
Αφέντη μου στην τάβλα σου γιουμάτη καλιακούδια,
τα μ'σά γιννάν' τα μ'σά κλουσσάν' τα μ'σά σι βγάνουν'τα μάτια,
τα τρίτα τα μικρότιρα σι'βγάνουν τα μουστάκια.
Αφηγητής: Θόδωρος Κορκόβελος
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ
Αγιους Βασίλης έρχιτι, Γινάρης ξημερώνει,
Βασίλ' απούθι έρχισι κι απούθι κατιβαίνεις.
Από τη μάνα μ' έρχομι στου δάσκαλου πααίνου,
κι άν είσι κι γραμματικός πές μας την άλφα βήτα.
Στήν πατιρίτσα ακούμπησι να πεί την άλφα βήτα,
κ'η πατιρίτσα ήταν χλουρή κι αμπόλιασι κλουνάρι,
κλουνάρι χρυσουκλώναρου χρυσουκουμπουδιασμένου,
που του κουμπόδιασι ου Χριστός μι του διξί του χέρι,
μι του διξί μι του ζιρβί μι τ'άγια τα'βαγγέλια.
Αφηγητής: Αχιλλέας Αδάμος, τόπος γεν. Νεραιδοχώρι, χρόν. γεν. 1929, χρον. αφήγ. Οκτώβριος 1979, γραμ. γν. Ε΄δημοτικού, χρον. θαν. 1980
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
Σήμιρα είν' τα φώτα κι ου φωτισμός
κι χαρές μιγάλις στουν κύργιου μας.
Σήμιρα κυρά μας κι Παναγιά,
μι τον άγιου Γιάννη στην αγκαλιά.
Αγιου Γιάννη αφέντη κι πρόδρομι,
δίνεις κι βαφτίζεις Θεού παιδί,
μέσ' την κουλιουμπήθρα την αργυρή,
που έπιρνι νιράκι κι νίβουνταν,
κι χρυσό μαντ'λάκι σφουγγίζουνταν.
Αφηγητής: Αχιλλέας Αδάμος
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα,
σήμερα όλοι χλίβονται και τα βουνά λυπούνται.
Σήμερα έβαλαν βολή οι άνομοι Εβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά κ'οι τρείς καταραμένοι,
για να σταυρώσουν το Χριστό τον παντοβασιλέα.
Κι ο κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι,
να λάβει δείπνο μυστικό να τον συλλάβουν όλοι.
Κ'η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,
τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της.
Αφηγητής: Αχιλλέας Αδάμος
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Την ημέρα του Λαζάρου τραγουδούσαν μόνο τα κορίτσια του χωριού γυρίζοντας απο σπίτι σε σπίτι λέγοντας ξεχωριστό τραγούδι για κάθε άτομο της οικογένειας.
Για την εκκλησία:
Εκκλησίτσα φουντωτή, φουντωτή κλουναρουτή,στην κουρφή έχει του σταυρό κι στη ρίζα κρύο νιρό.
Τόμαθαν οι πέρδικες, πάιναν κι του΄πιναν,
έστησα τ΄αβρόχι μου, έπιασα μιά πέρδικα,
στου κλουβί την έβαλα, σκανταλίσκι του κλουβί, έφυγε η πέρδικα.
Ελα, έλα πέρδικα να σι δώσου ζάχαρη,
ζάχαρη κι μουσχουτή μια χιρίτσα καραφύλλ΄.
Το τραγούδι αυτό το τραγουδούσαν τα κορίτσια την Παρασκευή στον εσπερινό, όταν πήγαιναν να πάρουν βάια απ΄τον παπά να στολίσουν τα καλάθια για να τραγουδήσουν το Σάββατο.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου, χρον. γεν. 1905, τόπος γεν. Νεραιδοχώρι, χρον. αφήγ. Απρίλιος 1980, γραμ. γν.: 2ας δημοτικού, τόπος κατοικίας: Λάρισα
Γενικό τραγούδι για το κάθε σπίτι:
Καλώ μας ήρθις Λάζαρι αφέτου κι του χρόν΄,την Πασχαλιά χαρούμινα κι καλουκαρδισμένα,
μι ίτσια μι τριαντάφυλλα μι δρουσιρά λουλούδια.
Αφηγήτρια: Χρυσούλα Παπαθανασίου
Η καλαθίτσα θέλ΄ αβγό κ΄οι τσέπις μου κουκόσις,
κι του διξί του χέρι μου θέλ΄ένα παρατζίκου.
Αφηγήτρια: Χρυσούλα Παπαθανασίου
Mόλις φεύγανε τα κορίτσια απ΄το ένα σπίτι να πάνε στ΄άλλο, έλεγαν το τραγούδι:
Άιντι μας να φύγουμι,από τούτην την αυλή,
tίπουτα δε μ΄άρισι, τίπουτα κάν΄τίπουτα.
Ενας δέντρους μ΄άρισι, φουντουτός κλουναρουτός,
στην κουρφή έχει του σταυρό κι στη ρίζα κρύο νιρό.
Τόμαθαν οι πέρδικες, πάιναν κι του ΄πιναν,
έστησα τ΄αβρόχι μου, έπιασα μια πέρδικα,
στου κλουβί την έβαλα,σκανταλίσκει του κλουβί, έφυγε η πέρδικα.
Ελα, έλα πέρδικα να σι δώσου ζάχαρη,
ζάχαρη κι μουσχουτή,μιά χιρίτσα καραφύλλ΄.
Αφηγήτρια: Στυλιανή Αδάμου
Για τη μοναχοκόρη:
Μάνα μ΄τη δυχατέρα σου μάνα μ΄τη μαναχιά σου,την έλουζις τη χτένιζις κι στου σχουλειό τη στέλνεις,
κι ου δάσκαλους την καρτιρεί μι μιά χρυσή βιργούλα,
μι μιά χρυσή μι μιά αργυρή μι μιά μαλαματένια.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για το μοναχογιό:
Μάνα μου τον υγιόκα σου, μάνα μ΄του μαναχό σου,τουν έλουζις τουν χτένιζις στου δάσκαλου τουν στέλνεις
κι ου δάσκαλους τουν καρτιρεί μι μιά χρυσή βιργούλα,
μι μιά χρυσή μι μιά αργυρή μι μιά μαλαματένια.
Πιδί μου που ΄ν΄τα γράμματα πιδί μου που ΄ν΄ο νούς σου,
τα γράμματα είνι στου χαρτί κι ου νους μου πέρα-πέρα,
πέρα-πέρα στις έμορφες πέρα στις μαυρομάτες.
Αφηγήτρια: Στυλιανή Αδάμου
Για τα ελεύθερα κορίτσια:
Σι τούτα σπίτια τα ψηλά στα μάρμαρα στρουμένα,ν΄ιδώ έχουν κόρη για παντρειά θέλουν να την παντρέψουν,
την τάζουν γυέμ΄του Βασιλιά, την τάζουν γυέμ΄του Ρήγα,
δεν θέλου ιγώ του Βασιλιά δεν θέλου ιγώ του Ρήγα,
μόν΄ θέλου τ΄αρχοντόπουλο πόχει πολλές χιλιάδες.
Αφηγήτρια: Στυλιανή Αδάμου
Για τ΄αγόρια:
Παλικαρίτσι μ΄έμορφο με το στριφτό μουστάκι,ισιένα πρέπουν τ'άρματα ισιένα τα τσαπράζια,
ισιένα κι άλουγου καλό να πιρπατείς καβάλα,
καβαλικεύει χαίριτι, πιζεύει καμαρώνει,
τρουίρου-ίρου ίφιρνι βασιλικό μαζώνει,
βασιλικό κι βάλσαμο μούσκου κι καραφύλλι.
Αφηγήτρια: Αγλαία Πριονά, χρον. γεν. 1898, τόπος γεν.: Νεραιδοχωρι, χρον.αφήγ.: Σεπτέμβριος 1980, γραμ.γν.: 2ας δημοτικού, τόπος κατοικίας: Λάρισα
Σαν κίνησι του ρηγαριό να πάει ν' αρριβουνιάσει,
μι του σιφέρι τ'άλουγου μι τη χρυσή τη σέλα,
κι βγαίνει η μανούλα του ομορφοστολισμένη,
γιά γύρνα-γύρνα νιούτσικε να ζώσεις του ζουνάρι.
Ν' ουδέ ζουνάρι ζώνου ιγώ ν'ουδέ ρουχίτσια θέλου,
θέλου την αρριβώνα μου να πάου ν' αρριβουνιά σου,
να πάρου κόρ' απού σειρά κι απού καλούς ανθρώπους,
να ξέρει ρόκα κι αργαλειό να ξέρει να υφαίνει,
να ξέρει κι του κέντημα σαν το ψιλό μαντήλι.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για τις αρραβωνιασμένες:
Τ' ακούς, τ'ακούς σιβαστικέ τι παραγγέλλ' η κόρη,πότι θα κάνεις τη χαρά πότι θα κάνεις γάμου,
μιθαύριου στα γλυκά κρασιά κι στα κινούργια στάργια,
τότι θα κάνου τη χαρά τότι θα κάνου γάμου.
Αφηγήτρια: Στυλιανή Αδάμου
Για τα μικρά κορίτσια:
Λάμπει κόρη λάμπει ξανθή, ξανθή κι μαυρομάτα,την είδι ου Θιός την είδι η γή την είδι ου κοσμους ούλους
κι σπάραξι του σύγνιφου κι λάμπει η κόρη μέσα.
Ασπρούδου κι ασπρουδίτσα μου χρυσή μου καντηλίτσα,
ασπρότιρα είν' τα χέρια σου απ' το μαργαριτάρι.
Μάνα μου γύρι μι νιρό κι νύψι μι μί γάλα,
κι δόσ' μου τη σκουφούλα μου τη μαργαριταρένια,
να μην την πάρουν τα πουλιά κι μου την παν' στα ξένα.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για τους νοικοκυραίους:
Αφέντη μου στην τάβλα σου χρυσή καντήλα φέγγει,αν βάλεις λάδι μοναχά φέγγει τη γειτονιά σου,
αν βάλεις λάδι και κερί φέγγει τον κόσμο όλο.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για τις κυράδες:
Κυρά μ' όταν στουλίζισι να πας να πάρεις βάια,βάνεις τουν ήλιου πρόσουπου κι του φιγγάρ' αστήθι,
κι τουν καθάργιου αυγιρινό κουμπί κι δαχτυλίδι,
στου δαχτυλίδι να διαβεί στη βέργα να πιράσει.
Αφηγήτρια: Στυλιανή Αδάμου
Για τους γέροντες:
Αφέντη πρωτογέροντα κι πρωτοτιμημένε,πάρε την πατιρίτσα σου κι έβγα στό μεσοχώρι
κι αν βρείς κορίτσια ορφανά κάτσε κι ορμήνεψέ τα.
Φέγγει το σπίτι αφέντη μου, φέγγει και την κυρά σου,
κι από τα παραθύρια σου φέγγει τη γειτονιά σου.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για τους ξενιτεμένους:
Ξινιτιμένου μου πουλί κι παραπουνιμένου,η ξενιτιά σι χαίριτι κ'ιγώ έχου τουν καημό σου,
σι στέλνου μήλου σέπιτι, κυδώνι μαραγγιάζει,
σι στέλνου του δακράκι μου,σ'ένα ψιλό μαντήλι.
Αφηγήτρια: Βαγγελή Δήμου
Για τον παπά του χωριού:
Απ' κάτω σε μοσχομηλιά κι απάνω σ' άγιο κλήμα,ικεί κοιμάτι ου δέσπουτας μι του χαρτί στα χέρια,
μι του χαρτί μι του σταυρό μι τ' άγια τα'βαγγέλια.
Η παπαδιά τουν ξυπναγι μι μια χιργιά λουλούδια,
για ξύπνα,ξύπνα δέσπουτα κι μι βαριά κοιμάσι.
Τα μαναστήρια σήμαναν κ'οι νικκλησιές διαβάζουν,
μια νικκλησίτσα μαναχή δε ψέλνει δε διαβάζει.
Γιά πάρι του χαρτάκι σου σύρε να τη διαβάσεις,
για πάρι του κιράκι σου,σύρε να την ανάψεις.
